Kandydat ubiegający się o przyjęcie do służby w Państwowej Straży Pożarnej, musi spełniać wymagania, które określa ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (tekst jednolity - Dz.U. Nr 96, poz.667 z 2006 roku, z późn. zm.)
Służbę w Państwowej Straży Pożarnej może pełnić obywatel polski niekarany za przestępstwo lub za przestępstwo skarbowe, korzystający z pełni praw publicznych, posiadający co najmniej średnie wykształcenie oraz zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia tej służby.
Strażakiem Państwowej Straży Pożarnej można zostać poprzez :
- podjęcie służby w jednostkach organizacyjnych PSP w drodze naboru ogłoszonego przez kierowników tych jednostek PSP,
- ukończenia jednej ze szkół PSP kształcących (aspirantów i oficerów) w systemie dziennym (służba kandydacka).
Przyjęcia do służby w drodze naboru dokonuje właściwy terytorialnie komendant wojewódzki, powiatowy (miejski) lub kierownik innej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej – w miarę posiadanych możliwości etatowych.
Aby umożliwić podjęcie służby w PSP najlepszym kandydatom prowadzi się postępowanie kwalifikacyjne, w którym przyjmuje się system punktacji gratyfikujący posiadane uprawnienia kandydata.
Kandydaci do służby w Państwowej Straży Pożarnej poddawani są również testowi sprawności fizycznej. Do wykonania testu sprawności fizycznej dopuszczani są tylko ci kandydaci, którzy posiadają zaświadczenie lekarskie dopuszczające do testu sprawnościowego, wystawione nie wcześniej niż jeden miesiąc przed datą jego przeprowadzenia oraz posiadają właściwą wydolność organizmu, stwierdzoną na podstawie przeprowadzonej zmodyfikowanej próby "Harvard Step-up Test".
Test sprawności fizycznej składa się z trzech konkurencji, za pomocą, których badane są podstawowe cechy motoryczne kandydatów. Testy sprawności fizycznej przeprowadza się w ubiorze sportowym. Zakres testów sprawnościowych może być modyfikowany w zależności od potrzeb.
Szczegółowe zasady naboru do służby (postępowania kwalifikacyjnego) każdorazowo określa ogłaszający nabór kierownik jednostki organizacyjnej PSP.
Oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Państwowej Straży Pożarnej dokonują komisje lekarskie podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
Służbę w jednostkach organizacyjnych PSP podjąć może osoba posiadająca uregulowany stosunek do służby wojskowej, tj. po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, po przeniesieniu do rezerwy bez odbycia tej służby albo po zwolnieniu od obowiązku służby wojskowej. Warunku tego nie stosuje się do kobiet.
Osobę podejmującą służbę w PSP mianuje się strażakiem w służbie przygotowawczej na okres 3 lat.
Drugą możliwością podjęcia służby w Państwowej Straży Pożarnej jest ukończenie jednej ze szkół (aspiranckich lub oficerskiej) PSP kształcących w systemie dziennym (służba kandydacka). Kształcenie kadr oficerskich odbywa się w Szkole Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie. Absolwenci tej szkoły otrzymują tytuł inżyniera pożarnictwa lub magistra inżyniera pożarnictwa i stopień służbowy młodszego kapitana Państwowej Straży Pożarnej. Absolwenci kierowani są do pełnienia służby w jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej na terenie całego kraju – stosownie do występujących potrzeb kadrowych w tym zakresie.
Kształcenie na poziomie aspiranckim w chwili obecnej realizują: Centralna Szkoła Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Poznaniu. Słuchacze tych szkół otrzymują tytuł technika pożarnictwa i stopień służbowy młodszego aspiranta Państwowej Straży Pożarnej. Po ukończeniu szkoły absolwenci kierowani są do pełnienia służby w jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej na terenie całego kraju.
O przyjęcie do w/w szkół mogą ubiegać się obywatele polscy, którzy uzyskali:
- świadectwo dojrzałości i nie przekroczyli 25 roku życia - jeżeli ubiegają się o przyjęcie do służby kandydackiej w Szkole Głównej Służby Pożarniczej
- świadectwo dojrzałości lub świadectwo ukończenia szkoły średniej i nie przekroczyli
- 23 roku życia - jeżeli ubiegają się o przyjęcie do służby kandydackiej w szkołach kształcących na poziomie aspiranckim,
- odznaczają się warunkami zdrowotnymi i psychofizycznymi potwierdzonymi orzeczeniem komisji lekarskiej MSWiA o przydatności do służby w Państwowej Straży Pożarnej,
- nie byli karani sądownie,
- złożyli zobowiązanie do pełnienia służby w Państwowej Straży Pożarnej po ukończeniu służby kandydackiej,
- złożyli z wynikiem pomyślnym egzamin wstępny.
Nabór do szkół pożarniczych odbywa się poprzez egzaminy wstępne, na które składa się część teoretyczna i część praktyczna – test sprawnościowy.
Określone limity wiekowe, jak i egzaminy wstępne wraz z testem sprawnościowym obowiązują mężczyzn i kobiety.
Szczegółowe dane dotyczące egzaminów wstępnych dostępne są na stronach internetowych szkół pożarniczych: www.sgsp.edu.pl , www.cspsp.pl , www.sapsp.pl , www.sapsppoznan.pl